Samen verdiepen in de joodse achtergrond van het Mattheüs-evangelie
We zijn gestart met het Mattheüs-project en staan daarmee aan het begin van een studietraject van twee seizoenen. 20 enthousiasme personen doen er aan mee. Het woord ‘evangelie’ is afgeleid van het Griekse woord euangelion ‘goede boodschap’. De vier evangeliën bevatten een levensbeschrijving van Jezus. Daarbij ligt de meeste nadruk op de laatste levensjaren toen Jezus in de openbaarheid trad. De evangeliën zijn met een theologisch doel geschreven, n.l. om de lezers en hoorders te overtuigen dat Jezus de Gezalfde is, de zoon van David, de zoon van Abraham (Matt. 1:1).
Jezus geeft aan gezonden te zijn voor de verloren schapen van het huis van Israël (Matt. 15:24). Mattheüs’ beschrijving van het evangelie was dan ook primair bestemd voor volgelingen van Jezus die tot het joodse volk behoorden of die goed bekend waren met het Jodendom. Er zijn zeer veel citaten uit de Tenach (het Oude Testament), meermalen ingeleid met ‘opdat vervuld zou worden’. Het evangelie bevat minstens zestig verwijzingen naar de Schriften. Joodse gewoonten worden niet toegelicht, kennis van de inhoud van begrippen als ‘reinheid’ en ‘overleveringen’ wordt verondersteld (Matt. 15:1-9).
Mattheüs 1:1-17
Mattheüs start zijn evangelie met het geslachtsregister van Jezus. Niet zelden wordt deze overgeslagen bij het lezen; het zou slaapwekkend zijn. Rabbijn David Nekrutman leert ons in deze eerste aflevering in zijn schriftelijke commentaar dat het belangrijk is bij het lezen van de Bijbel te letten op de details. Theoloog Albert Groothedde gaat in deze aflevering daar verder op in. Bijvoorbeeld: van uit het Oude Testament weten we dat een aantal namen zijn weggelaten om tot die drie keer veertien geslachten te komen. De stamboom is dan ook niet bedoeld als een historische genealogie maar heeft de boodschap in zich dat Jezus de langverwachte Messias, zuiver in de lijn naar ras en bloed: Abraham, David (14), Ballingschap (14), Jezus (14).
Nog een detail. In het geslachtsregister van Jezus zijn een aantal (heidense) vrouwen opgenomen. Met Jezus Christus worden etnische grenzen overschreden (Matt. 28:19). Je zou ook kunnen opmerken: aan die met name genoemde vier vrouwen in het geslachtsregister van Jezus hangt een luchtje. Hetzelfde zou de lezer kunnen denken van Maria. Het geslachtsregister houdt achterdochtige lezers een spiegel voor. Alle ‘luchtjes’ en daadwerkelijke zonden ten spijt vormen Tamar, Rachab, Ruth, Bathseba en Maria belangrijke schakels in de stamboom van Jezus. Jezus’ voorgeslacht is niet vlekkeloos. Blijf daar echter niet op focussen. Richt je volle aandacht op Degene Die Zich volgens het Mattheüs-evangelie in stamboom, naam, woord en daad laat kennen als Zaligmaker (Matt. 1:21).
Mattheüs 1:18-25
Het tweede deel van Mattheüs 1 gaat over de aankondiging van de geboorte van Jezus. Rabbijn Yitzhak Asjner zoomt in zijn commentaar in op Mattheüs 1:18 : “Terwijl Maria, Zijn moeder, met Jozef in ondertrouw was, bleek zij, nog voordat zij samengekomen waren, zwanger te zijn uit de Heilige Geest.” Een detail uit dit vers zou over het hoofd gezien kunnen worden wanneer de lezer niet thuis is in de klassieke Joodse bronnen. Dit detail betreft de juridische en sociale status van iemand die in ondertrouw is (verloofd is) in de tijd van Jezus. Bij ons is een verloving niet veel meer dan een belofte zonder formele juridische status. In de tijd van Jezus was de verloving in Joodse kring een gewichtige zaak. Het instituut van de verloving (‘kiddushin’ of ‘erusin’ in de Talmoed) onderwerpt een vrouw aan de wetten van overspel! Hierdoor kwam Maria, die zwanger was van “een ander”, in aanmerking voor de doodstraf.
Dominee Jacco Overeem kijkt vervolgens naar het gedrag van Jozef. Hij komt tot de conclusie: Jozef is een Tsaddiek, een rechtvaardige. Jozef weet dat Maria een kind van een ander verwacht. Maar Jozef wil Maria een officieel proces besparen, ook al is hij van haar schuld overtuigd. Door zelf stil van het toneel te verdwijnen, zou de schande in plaats van Maria op hem vallen. Iedereen zou dan immers denken dat hij haar met een kind had laten zitten en de verantwoordelijkheid voor haar en voor haar kind zou willen ontlopen.
Jozef, aangesproken als “zoon van David”, krijgt in een droom vervolgens uitleg van de zaak. Hij krijgt de opdracht het Kind Jezus te noemen. Hij wordt daarmee neergezet als de gezaghebbende vader. Sommigen uitleggers zeggen dat Jozef geroepen wordt om dit Kind te adopteren. Maar misschien is het beter om te zeggen dat God Jozef adopteert als vader voor Jezus.
Shalom,
Jan van der Leij
Na een lange aanloopfase hadden we het voorrecht om, tijdens de vergadering van de Kleine Kerkenraad op 10 oktober 2022, de Werkgroep “Inspiratie en Bezinning” in de huidige samenstelling te presenteren.
Op de bijgevoegde foto, met op de voorgrond een tafel bezaaid met de residuen van de oprichtingsvergadering, zijn van links naar rechts de volgende leden van de Werkgroep weergegeven:
- Anno Veenstra: secretaris en vertegenwoordiger van de Werkgroep in de Kleine Kerkenraad.
- Mieke van Schepen: contactpersoon naar de Werkgroep “Gemeenteopbouw”.
- Koos Meijer (staand): contactpersoon naar de ambtsdragers.
- Gera den Dikken: predikant.
- Ad Vermeulen: Interim voorzitter, penningmeester en contactpersoon naar de Taakgroep Cultuur van de Grote Kerk.
In deze samenstelling kan de Werkgroep van start gaan. Het team behoeft nog uitbreiding met teamleden die hun netwerk in de deelgebieden “Oost”, “West” en “Zuid” hebben en daarnaast wordt gezocht naar een definitieve voorzitter die het team vanaf januari 2023 wil aansturen.
Via de rubriek “Inspiratie en Bezinning” in Geandewei zien we een bruisend aanbod van activiteiten die vanuit verschillende plaatsen binnen de Protestantse Gemeente Drachten in gang worden gezet. Als Werkgroep hopen we dat deze spontaniteit in stand mag blijven en we hopen, waar nodig, nieuwe initiatieven te stimuleren. Als eerste aandachtspunt geldt daarbij voor ons de toerusting voor ambtsdragers, contactpersonen en vrijwilligers. In een volgend nummer van Geandewei hopen we hierop terug te komen en u van definitieve contactgegevens van de Werkgroep te voorzien.
Namens de Werkgroep Inspiratie en Bezinning,
Ad Vermeulen
Stichting Als kanker je raakt komt naar Drachten.
Op 11 en 12 november organiseert de stichting Als kanker je raakt een tweetal activiteiten in de Zuiderkerk, De Drift 46 in Drachten.
Op vrijdag 11 november vindt er in deze kerk een benefietconcert plaats, waaraan zal worden meegewerkt door Interkerkelijk Mannenkoor Drachten o.l.v. Freddy Veldkamp, Fardau van der Woude (sopraan), Harm Hoeve (orgel), Sebastiaan Schippers (piano), Marthe van den Berg (dwarsfluit) en Janke van de Meulen (ladyspeaker). De avond begint om 19.30 uur. De toegangsprijs bedraagt € 5,-; kinderen t/m 12 jaar gratis. Kaarten zijn te verkrijgen via de website www.interkerkelijk mannenkoor drachten.nl, via de koorleden of aan de kerk. Er zal een collecte worden gehouden. De opbrengst van deze avond komt ten goede aan het werk van de stichting Als kanker je raakt.
Op zaterdag 12 november is er in dezelfde kerk een ontmoetingsdag ‘Als kanker je raakt’. Deze laagdrempelige dag is voor mensen met kanker, hun naasten, nabestaanden en andere belangstellenden. Muziek is in handen van Rob Favier. In de ochtend zijn er twee boeiende lezingen door Marinus van den Berg en Marieke van Lierop, waarna u een heerlijke lunch wordt aangeboden. Voor het middagprogramma is er keuze uit een aantal verschillende workshops. De dag is van 10.30 tot 16.00 uur en aan deelname zijn geen kosten verbonden.
Voor meer informatie en/of inschrijven: ga naar onze website, https://www.alskankerjeraakt.nl.
Van harte welkom!
Stichting Als kanker je raakt
Anne van der Bijl, een jonge bijbelschool student, werd aangespoord door de tekst uit Openbaring 3:2: “Wees wakker en versterk het overige, dat dreigde te sterven.” Tijdens zijn reizen, in zijn witte Volkswagen, bezocht hij vervolgde christenen achter het IJzeren Gordijn. Vele bijbels smokkelde hij het land binnen om de gelovigen te sterken met het Woord van God. Wat hem de bijnaam “Gods smokkelaar” opleverde. Later bezocht hij veel moslimlanden en ontmoette veel van hun leiders.
Tot op hoge leeftijd bleef Anne (broeder Andrew) betrokken bij het werk van Open Doors.
Wat in 1955 begon als eenmansmissie is uitgegroeid tot de internationale organisatie Open Doors met 1.400 medewerkers wereldwijd.
Op 27 september kwam Anne van der Bijl op 94 jarige leeftijd te overlijden. Een bijzonder mens is heengegaan.
“Open Doors” dag
Op zaterdag 8 oktober vindt de jaarlijkse Open Doors-dag weer plaats. Het thema voor deze dag is: “Baken van Hoop”.
Als we iets kunnen leren van de vervolgde kerk, dan is het wel, dat de Here God een Baken van Hoop is. Doordat Hij zijn licht laat schijnen in onze levens, mogen ook wij daar weer iets van doorgeven. Hoe de vervolgde kerk hiermee omgaat, horen we tijdens de Open Doors dag.
Er zijn dit jaar 4 sprekers. Ralif (12) uit Irak, een dapper meisje dat over haar leven vertelt, en Father Poulus (39) ook uit Irak. Hij vertelt wat het terugkeren naar zijn land voor hem heeft betekend nadat de IS uit zijn woonplaats verdween.
Pastor Enrique (45) dit is een schuilnaam, woont in Colombia. Aan Anne van der Bijl vertelde hij eens dat hij graag theologie wilde studeren. Open Doors zorgde ervoor dat hij deze opleiding kon volgen. Hij is de eerste opgeleide theoloog in dit gebied. Hij vertelt over zijn werk als veldwerker.
Laura (22, schuilnaam), komt ook uit Colombia, zij kreeg als kind al te maken met vervolging.
Deze sprekers zijn te horen in de Midden Nederland Hallen in Barneveld. Er is een middag 13.00 -17.00 uur en een avondprogramma van 19.30 - 22.10 uur. Ook kunt u deze bijeenkomsten volgen via livestream. Tijdens deze uitzendingen, die identiek aan elkaar zijn, moet u zich aanmelden door het formulier op de site van Open Doors in te vullen: https://www.opendoors.nl. U ontvangt dan een bevestigingsmail voor 8 oktober. Zo kunt u deze Open Doors dag gewoon vanuit huis meemaken!
Akke Oppewal
‘Zin in mantelzorg’ is een gespreksgroep voor partners van mensen met dementie, waarin zij, als mantelzorgers, de gelegenheid krijgen ervaringen met andere mantelzorgers te delen en van elkaar te leren. De gespreksgroep is opgezet voor mantelzorgers van zowel partners die wonen in een woonzorgcentrum, als voor thuiswonende partners.
Deze gespreksgroep doen we in vijf maandelijkse bijeenkomsten van 1,5 uur, in de Zuiderkerk te Drachten.
De onderwerpen zijn:
- Kennismaking
- Bezieling: Waarom bent u mantelzorger?
- Geven en ontvangen: Balans in mantelzorg en grenzen stellen.
- Verlies: Omgaan met de achteruitgang van uw partner en het levenseinde.
- Krachtbronnen: Waar haalt u de kracht voor de mantelzorg uit?
Het is de bedoeling om samen de zin en betekenis van de mantelzorg te ontdekken. Op die manier krijgen en ontdekken we daadwerkelijk ‘zin’ in mantelzorg. Geloof /vertrouwen kan en mag hierbij zeker ter sprake komen.
De data zijn: 20 oktober, 17 november, 15 december, 19 januari en 16 februari van 10.00 tot 11.30 uur.
Inloop vanaf 09.45 uur. Heeft u vragen of wilt u zich aanmelden?
Dat kan bij Rudie Koetje, T: (0518) 41 30 89 of T: (06) 151 168 41 of E: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
Lies Mulder-van Voorthuizen
Rudie Koetje-van der Berg
0512-539946